Programma 2023
Belgische Vereniging voor Paleontologie vzw.
Tenzij anders vermeld, gaan al onze lezingen steeds door om 20u00 in het Huis van Evolutie (Lage Kerkwegel 3) te Sint-Gillis-Waas.
Lezingen met ° zijn uitermate geschikt voor junioren en beginners.
Zaterdag 11 maart 2023 |
Basiscursus: “Inleiding tot de paleontologie”: een 1-daagse theoretische cursus op instappers-niveau
|
|
Woensdag 24 mei 2023 te 20u00
Resten DINO-BABY ontdekt in EI van |
Beste leden, Graag nodigen we jullie op woensdag 24 mei om 20h00 uit voor een lezing in het Huis van de Evolutie, Lage Kerkwegel 5 te Sint-Gillis-Waas:
DOOR DE SCHAAL HEEN KIJKEN. Door M.Sc. Maarten de Rijke Het Oertijdmuseum in Boxtel is de afgelopen maanden geregeld in het nieuws geweest met een onderzoek naar de aanwezigheid van baby-dino’s in hun uitgebreide collectie eieren. Misschien heeft u zelfs de reportages in het VTM/VRT-nieuws meegepikt? In het recentste onderzoeksproject liet het museum in totaal 33 eieren doorlichten met de CT-scanner van het Jeroen Bosch ziekenhuis in ‘s Hertogenbosch. In één van deze eieren werd mogelijks effectief een dino-embryo gevonden. Mocht het vermoeden kloppen, dan is dat goed nieuws voor de wetenschap, want over dino-eieren valt nog veel te leren. Wat weten we over de ontwikkeling van dino’s in het ei? Hoe lang was de broedtijd? Welke eieren zijn er nog in de collectie en wat zeggen die ons? In de lezing van Maarten kom je hier alles over te weten. Maarten de Rijke is sinds oktober 2022 aangesteld als junior curator preparateur in het Oertijdmuseum van Boxtel. Hij heeft een bachelor behaald in de algemene biologie en een master in palaeobiology aan de Universiteit van Opole in Polen. Als bestuurslid van onze verenging organiseert hij elk jaar de paleontologische veldstage naar het Trias van Polen, voor de opgraving van fossiele vertebraten. Zijn veld van onderzoek is vrij divers en gekoppeld aan de collectie van het Oertijdmuseum. De focus ligt op de Lance &; Morrison Formaties, eieren, sauropoden-histologie en crinoïden uit het Devoon. Maarten is dus uitstekend geplaatst om ons een woordje uitleg te geven bij het ganse verhaal. We zijn blij dat hij ons een kijkje kan verschaffen achter de schermen van het wetenschappelijk onderzoek in het Oertijdmuseum. Tijdens de pauze is er overigens uitgebreide gelegenheid tot het stellen van vragen. |
|
Woensdag 21 juni 2023
Over de vondst van de heup van Stagonolepis olenkae.Door M.Sc. Hilde G.B. DesmetWat een eenmalige ervaring had kunnen zijn, een veldstage in de Trias-groeve van Krasiejów (Polen) met BVP, werd een langetermijn project.
Hilde vertelt het verhaal van het vinden van enkele ‘stenen’ met bot in, het prepareren en in elkaar puzzelen, het uitzoeken wat het was, er een thesis over schrijven met als kers op de taart een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift.
De botten bleken van de heup te zijn van Stagonolepis olenkae, ze waren nog niet beschreven en geen enkele collectie maakte er melding van. De moeite waard dus om te bestuderen. Hilde vergeleek de botten met alle species van de Aetosauria, kon enkele vraagtekens invullen voor de fylogenetische boom en vond in de botten die in de collectie van de Universiteit van Opole aanwezig zijn, onderlinge verschillen die zouden kunnen wijzen op sexueel dimorfisme. Ze stelt zich ook vragen (en ze is niet alleen) of Stagonolepis olenkae echt wel verschilt van Stagonolepis robertsoni, gevonden in het Noorden van Schotland.
Hilde Desmet is lid van het bestuur van onze vereniging, leerkracht aardrijkskunde en behaalde enkele jaren geleden haar 2e master aan de Universiteit van Opole, na geografie (KUL) deze keer in de paleontologie.
Woensdag 27 september 2023
DE CHICXULUB INSLAGKRATERALS ARCHIEF VAN CATASTROFES EN KLIMAATVERANDERING
door Prof. Dr. Johan Vellekoop
Ongeveer 66 miljoen jaar geleden sloeg een asteroïde met een doorsnee van ruim 10 kilometer in bij het huidige Mexico. De gevolgen van deze inslag waren niet te overzien. Er volgden lokale, regionale en globale catastrofes, die uiteindelijk een massa-extinctie veroorzaakten op de Krijt-Paleogeengrens. De inslag veranderde daarmee het leven op aarde voorgoed, en liet een krater achter van bijna 200 kilometer, de Chicxulub-krater.
In 2016 boorde een internationaal consortium van wetenschappers, onder de auspiciën van het International Ocean Discovery Program (IODP) en het International Continental Drilling Program (ICDP) een boorkern van meer dan een kilometer diep, midden in de Chicxulub-krater, de IODP-ICDP Expedition 364.
Het doel was om meer te leren over het proces van kratervorming en over de klimatologische en biologische gevolgen van de inslag. Naast de directe gevolgen van de inslag, vormt de opvulling van de krater ook een bijzonder archief van klimaatverandering, catastrofes en evolutie in de miljoenen jaren na de inslag.
In zijn lezing op woensdag 27 september zal Johan Vellekoop, onderzoeker aan de KU Leuven en het KBIN, een overzicht geven van de onmiddellijke gevolgen van de inslag, en de miljoenen jaren die volgden, aan de hand van het geologisch archief opgeboord uit de krater.
Over de spreker:
Dr. Johan Vellekoop, assistent-professor aan de KU Leuven en wetenschappelijk onderzoeker aan het KBIN, onderzoekt de klimatologische en ecologische gevolgen van asteroïde-inslag op de Krijt-Paleogeengrens, 66 miljoen jaar geleden.
Daarnaast doet hij paleontologisch onderzoek naar klimaat en evolutie tijdens de Eocene broeikaswereld, een periode 55 tot 50 miljoen jaar geleden waarin de aarde in de greep was van een uitzonderlijk warm klimaat.
We zijn erg blij om deze spreker op bezoek te hebben bij onze vereniging. Johan Vellekoop is uitstekend geplaatst om toe te lichten hoe paleontologisch onderzoek in belangrijke mate bijdraagt aan de studie van klimaatverandering en ons een inzicht kan geven op de gevolgen die ons mogelijks nog te wachten staan. Niet te missen dus! Zoals gebruikelijk is er tijdens de pauze uitgebreide gelegenheid tot het stellen van vragen.
U wordt verwacht om 20h00 voor deze lezing in het Huis van de Evolutie, Lage Kerkwegel 5 te Sint-Gillis-Waas:
Zaterdag 7 oktober 2023
1-daagse praktijkcursus: “Fossielen prepareren en conserveren”: correcte toepassingen van mechanische en chemische preparatie-technieken. Voorzie hiervoor eigen werkstukken!
Woensdag 22 november 2023: lezing Kevin Houben
Beste leden,
Aansluitend bij onze excursie naar Lompret (begin november) zal expert Kevin Houben ons meer komen vertellen over de gebeurtenissen tijdens het Frasniaan en de paleontologie van deze unieke site.
Meer details over de lezing ie aansluit op de excursie naar Lompret, lees hieronder
De BVP gaat reeds meerdere jaren op excursie naar de groeve van Lompret (Chimay). Met recht en reden is het een vaste stopplaats in ons jaarprogramma geworden. Deze locatie bevat niet alleen een erg rijke fossiele fauna, maar heeft reeds meerdere keren verrassende vondsten opgeleverd, waaronder enkele grote goniatieten (Manticoceras sp.), prachtige goudkleurige orthoceren (gepyritiseerde Bactrites sp.), meerdere brachiopoden en koralen, enkele crinoidkelken en zelfs Dunkleosteus-resten (zie ook Spirifer 1/2016 voor een uitvoerige beschrijving van de vindplaats). Geen wonder dat verschillende enthousiaste verzamelaars zich hebben toegelegd op deze locatie en door de jaren heen echte experts zijn geworden.
Met groot genoegen hebben we één van hen uitgenodigd voor een woordje uitleg. Kevin Houben zal ons op woensdag 22 november (20h00) meer komen vertellen over de fossiele fauna en de boeiende formaties uit het Frasniaan (Boven-Devoon) van de groeve te Lompret. Tijdens deze lezing krijgen we niet alleen een beeld van hoe zijn fascinatie voor deze inktvisachtigen heeft bijgedragen tot de verrijking van de algemene kennis over deze boeiende dieren, maar zal er tevens worden ingegaan op de massa-extinctie aan het einde van het Devoon. Ook enkele praktische aspecten zoals preparatie van de gevonden fossielen komt even ter sprake. Een aanrader voor iedereen die in de afgelopen jaren de groeve heeft bezocht en zich wil verdiepen in deze boeiende dieren.
Oproep: heeft u fossielen uit deze groeve die u niet op naam weet te brengen, neem ze dan me. Tijdens de pauze en na de lezing is er gelegenheid om de determinatie van de stukken te bespreken.